سطح نویز ساختمان ها
سطح نویز ساختمان ها توسط کمیته ها و استانداردهای (ISO) برای محیط های داخلی سالن های کنفرانس و… تعیین شده. واحد آن ها بر حسب دسی بل بوده و در جدول زیر آورده شده. انتخاب مناسب سطح صدا از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در بسیاری از سازمان ها بر اساس تجربه از یک شاخص خاص استفاده می شود.
سطح نویز در اتاق ها db
فضای اتاق نوع اتاق
خیلی آرام
۲۰-۳۰ سالن های اپرا، استودیو ضبط صدا، تئاترها
آرام
۲۵-۳۰ اتاق شخصی، تئاتر زنده، استودیو رادیو و تلویزیون، اتاق کنفرانس، کلیساها، کتابخانه،
۳۰-۳۵ سالن پذیرایی خصوصی، اتاق هتل ها، اتاق کنفرانس
۴۰-۴۵ اتاق عمومی هتل ها، اتاق های کوچک شرکت ها، اتاق دادگاه
تاحدی شلوغ
۴۵-۵۵ اتاق های طراحی، دستشویی، حمام، سالن پذیرش، راهروها، فروشگاه ها
شلوغ
۵۰-۵۵ آشپزخانه هتل ها و بیمارستان ها، اتاق های رختشویی، اتاق های کامپیوتر، رستوران ها، سوپرمارکت، دفاتر بزرگ در شرکت ها
خاصیت جذب صدا در مواد
به میزان توانایی مواد در جذب یا عبور صدا خاصیت جذب صدا گفته می شود. این مواد جاذب اغلب متخلخل بوده و صداهای گوناگون را جذب می کنند. جنس آن ها معمولا از فایبر گلاس، فوم یورتان، پشم سنگ و… تشکیل می باشد. این جاذب ها در فرکانس های بالا بسته به ضخامتشان صدا را جذب می کنند. بر عکس موادی که انتقال صدای خوبی دارند اغلب مسطح و بدون سوراخ بوده تا صدا را با کیفیت بالا منعکس کند همچنین برخی مواد صداگیر دو لایه نیز وجود دارد که در میان دو لایه انعکاس صدا گرفته می شود.
ضرایب جذب صدا در برخی مواد
ضریب جذب
ماده ۰٫۰۱-۰٫۰۳
دیوار گچی ۰٫۰۲-۰٫۰۵
آجر بدون رنگ ۰٫۰۱-۰٫۰۲
آجر رنگ شده ۰٫۰۱-۰٫۰۲
تخته چند لایه3 میلیمتر ۰٫۱-۰٫۲
ورق چوب پنبه ۰٫۱-۰٫۲
ورق لاستیکی متخلخل ۰٫۴-۰٫۸
کاشی اکوستیک
تخته چند لایه
چوب پنبه
کاشی صوتی
ورق لاستیکی
استراتژی های کاهش صدا در تهویه
صداهای ناخواسته با سه روش کنترل می شوند. در خود منبع، نزد شنونده، در حد فاصله منبع و شنونده.
کنترل در منبع توسط تجهیزات خاصی صورت می گیرد مانند جابه جایی منبع صوت یا طراحی مجدد سیستم های مولد نویز. اگر تجهیزات نصب شده از لحاظ ایجاد صدا در حد مطلوبی باشند نیاز به اکوستیک کمتر شده، لوازم آزمایشگاهی خاصی برای اندازه گیری قدرت صدای تجهیزات وجود دارد.
هنگامی که کنترل نویز در منبع میسر نباشد بهتر است مسیر انتشار را کنترل کنیم. این کار را با ایجاد موانع صدا، اتاق های صداگیر، {{عایق}} ها ، سیستم های از بین برنده نویز (noise cancellation)، تغییر در قطر کانال ها، نوع فن و تغییر خصوصیات جریان انجام می دهند.
کنترل صدای سیستم های تهویه مطبوع جزئیات زیادی در بر دارد که به برخی از آن ها می پردازیم.
موقعیت مکانی
هرگز سیستم های سرمایش/گرمایش در نزدیکی اتاق های حساس به صدا قرار ندهید. مثلا اگر هواساز نزدیک اتاق حساس نصب شود امکان لرزش ها چندین برابر می شود. سعی شود هواساز در فاصله دور از جاهایی قرار گیرد که در برابر صدا حساس اند.
عایق های لرزشی
موتورهای دوار لرزش های زیادی در دیوارها، سقف و کف طبقات ساختمان ها تولید می کنند. بهتر است که هر کدام از این تجهیزات عایق شوند، این کار را می توان با قرار دادن موتورها در محفظه های بسته انجام داد. عایق های لرزه گیر باید با مقدار بار وارده بر سیستم هماهنگ باشند. فنر هایی که کاملا فشرده یا باز شوند برای لرزه گیر پیشنهاد نمی شوند.
نویزهای جریان هوا
صدای هوا را هنگامی که جا به جا می شود می توان شنید با بیشتر شدن سرعت آن صدایش نیز بیشتر می گردد. در بیشتر موارد این صدا را با کم کردن سرعت هوای درون کانال کاهش می دهند. افزایش دهانه کانال ها سرعت و نویز هوا را کم می کند.
نویز کانال ها
سرعت جریان هوا در سیستم های تهویه مطبوع و داکت ها نباید از حد مجاز تجاوز کند. در کانال ها طراحی نسبت ابعاد کانال، پوشش داخلی و خشکی مجرا نقش مهمی در تولید صدا دارد.
دریچه دمپرها
یک عامل مهم در طراحی کانال ها توانایی کنترل دمپر ها در عبور جریان هواست. تشخیص این که هر اتاقی متناسب با حجم هوای مورد نیاز خود چه مقدار هوا باید دریافت کند تا حد زیادی نویز را کاهش می دهد. برای دست یابی به این منظور دریچه هایی را برای محدود کردن هوای کانال طراحی کرده اند. البته لازم به ذکر است با کم شدن حجم هوای خروجی از دمپر فشار زیاد شده که خود عامل ایجاد سر و صدا در کانال می شود.
انواع صدا گیر ها
کلا دو نوع صدا گیر وجود دارد، صداگیر جاذب و پراکنده. در صدا گیر های جاذب، انرژی صوتی طی یک مسیر هوایی متشکل از فیبر یا فوم پلاستیک تبدیل به گرما تبدیل می شود. از این نوع صدا گیر در فرکانس های بالا و متوسط استفاده می شود.
آشنایی با برخی از نرم افزارهای رشته مکانیک
امروزه رشته مهندسی مکانیک ارتباط تنگاتنگی با نرم افزارهای مهندسی مکانیک دارد. با کمک این نرم افزارها، مهندسان مکانیک میتوانند محاسبات و شبیه سازی های پیچیده را به سرعت انجام دهند. همچنین در صورت نیاز به تغییر یک طرح، این کار با کمک نرم افزارهای مکانیک به سرعت قابل انجام است.
♦️نرم افزار CATIA
نرمافزار کتیا (CATIA) اولین بار در سال 1977 توسط هواپیمایی فرانسه (Avions Marcel Dassault) برای ارتقا دادن هواپیمای جنگنده میراژ مورد استفاده قرار گرفت. سپس در هوافضا، خودرو سازی، و کشتی سازی، تحت عنوان Conception Assistée Tridimensionnelle Interactive استفاده شد. این نرم افزار در سال 1981 به CATIA تغییر نام داد و امروزه یکی از معروف ترین نرم افزارهای رشته های مختلف مهندسی مکانیک است.
در سال 1984 شرکت بویینگ تصمیم گرفت از CATIA V3 به عنوان نرمافزار اصلی مکانیک استفاده کند. و بدین ترتیب بزرگترین مصرف کننده این نرمافزار نامیده شد. و در سال 1990 شرکت کشتی سازی آمریکا برای طراحی ناو جنگی از این نرمافزار استفاده کرد. در سال 1998 نسخه 5 نرم افزار کتیا به بازار ارائه شد. و به همین ترتیب در سال های 2008 و 2010 و 2012 نسخه های بعدی و پیشرفته تر این نرمافزار ارائه گردید.
♦️نرم افزار SOLIDWORKS
یک نرمافزار سه بعدی سازی کامل است که به منظور طراحی، شبیه سازی و گردآوری اطلاعات طراحی شده است. امکانات این نرم افزار به مهندسان مکانیک کمک می کند تا قطعات هرچه راحت تر و سریعتر طراحی شوند. و با همکاری قسمت های مختلف با سرعت و دقت، محصولی مقرون به صرفه تولید گردد. سالیدورکز یکی از نرمافزار های مطرح رشته مکانیک است که تقریبا به تمامی نیازهای یک مهندس طراح جامه عمل پوشانده است. نرم افزار سالیدورکز (SolidWorks) تولید شرکتی به همین نام است که البته چند سالی است که زیر مجموعه شرکت Dassault System (سازنده CATIA) قرار گرفته است.
این نرمافزار شامل سه بخش اساسی و مهم است که هر یک وظیفه جداگانه ای دارند. این بخشها عبارتند از:
Part برای ایجاد قطعه
Assembly برای مونتاژ قطعات ایجاد شده
Drawing برای ایجاد نقشه دو بعدی از طرح
♦️نرم افزار ABAQUS
در سال 1972 میلادی شخصی به نام David Hibitt، پایان نامه دکترای خود را تحت عنوان مکانیک محاسباتی بر پایه روش اجزای محدود در دانشگاه Brown ارائه کرد. در سال 1977 دکتر Hibitt پس از آنکه مدتها در شرکت تحلیل و پژوهش Mark مشغول به کار بود، این شرکت را ترک کرد و نرمافزار ABAQUS را پایه گذاری نمود. در سال 1978 ، دکتر Hibitt به همراه دو شریک خود به نام های Karlsson و Sorensen شرکتی به نام HKS را تأسیس کردند که اولین ویرایش ABAQUS را منتشر کرد.
اولین مشتری آنها، شرکت Westinghouse Hanford (سازنده رآکتورهای هسته ای) بود. قدرت نرم افزار ABAQUS در تحلیل های همزمان وابسته به دما، پلاستیسیته، و تماس ، باعث استفاده از این نرمافزار در صنعت هسته ای شده بود.
یکی دیگر از کاربردهای اولیه این نرمافزار، در مدلسازی اسکله های نفتی دریا بود. همچنین شرکت های بزرگ اتومبیل سازی برای طراحی های پیشرفته خود به ABAQUS روی آوردند.
پس از طی سال ها، شرکت HKS نرمافزار اصلی اجزای محدود خود را تحت عنوان ABAQUS Standard تکمیل کرد. در سال 1991 نیز نرم افزار ABAQUS CAE توسط همین شرکت برای انجام عملیّات پیش پردازش و پس پردازش به بازار عرضه شد.
♦️نرم افزار ANSYS
این نرم افزار اولین بار در سال 1970 توسط دکتر John A. Swanson به عنوان سیستم آنالیز سواسون (Swanson Analysis Systems, Inc. SASI) یا به اختصار SASI ارائه شد. هدف موقت این سامانه، پیشرفت نرمافزار های تحلیل المان محدود برای ساختارهای فیزیکی بود که که توانایی شبیه سازی استاتیکی، دینامیکی و انتقال گرما را داشته باشد. در سال 1994 این شرکت به TA Associates فروخته شد و از آن پس این نرمافزار نحت عنوان انسیس (ANSYS) به بازار عرضه شد.
توانایی های مدل سازی ANSYS عبارتند از:
- جریان های دو بعدی، سه بعدی، دو بعدی axisymmetric، دو بعدی axisymmetric همراه با چرخش
- مش های مربعی، مثلثی، آجری (هگزا هدرال)، چهار ضلعی، هرمی، چند وجهی، ترکیبی
- جریانات پایدار یا ناپایدار
- جریانات قابل تراکم و غیر قابل تراکم، شامل تمامی بازه های سرعت (جریان مادون صوت، جریان Transonic، جریان مافوق صوت، جریان ماوراء صوت)
- جریان غیر لزج، آرام، آشفته
- جریانات نیوتنی و غیر نیوتنی
- گازهای واقعی یا ایدهآل
- انتقال حرارت، شامل نوع جابه جایی اجباری، جابه جایی طبیعی یا آزاد
- جا به جایی ترکیبی، انتقال حرارت در هم آمیخته
تهویه هوا در ساختمان ها
امروزه ساختمان ها به عنوان یک پناهگاه و به منظور تامین آسایش و ایجاد شرایط مطلوب برای انجام کارهای مختلف ساخته می شوند، بنابراین شرایط آسایش باید در داخل ساختمانها ایجاد گردد. آسایش در ساختمان به عواملی از قبیل دما ، رطوبت ، تهویه و جریان هوای داخل اتاق بستگی دارد. انجمن ASHRAE معیاری را تحت عنوان "محدوده آسایش حرارتی" ارئه نموده است که بر مبنای آن شرایط داخل ساختمان باید به گونه ای باشدکه اکثریت افراد حاضر در اتاق که لباس متناسب با آن فصل را پوشیده اند احساس راحتی و آسایش کنند.
هزینه انرژی ، آیین نامه های جدید ساختمان و مبحث نوزدهم مقررات ملی ساختمان ایجاب می کند که ساختمانها به گونه ای طراحی و ساخته شوند که نفوذ هوا از داخل به خارج و بر عکس، به حداقل مقدار ممکن کاهش یابد. این اقدام اگرچه از مصرف انرژی به میزان بیش از 30 درصد جلوگیری می نماید ولی از سوی دیگر مقدار قابل توجهی از مقدار هوای تهویه مورد نیاز را کاهش می دهد.
تعویض هوا در ساختمانها با اهداف زیر صورت می گیرد:
تخلیه و تهویه هوا
جابجایی هوا، در اثر فشار اتفاق می افتد که از شرایط زیر ناشی می شود:
اگر چه درزبندی از دید مصرف انرژی دارای اهمیت خاصی است ، ولی با کاهش نشت هوا و یا حتی مسدود نمودن کامل نشت هوای تازه مواجه می شویم و این می تواند هم سبب کاهش هوای مورد نیاز احتراق شود و هم ورود هوای تازه را دچار اختلال کند.
پنجره ها از نظر صرفه جویی انرژی نقش حساسی دارند، چرا که حدود 30 درصد از کل تلفات حرارتی ساختمان از پنجره ها صورت می گیرد بنابراین پیشنهاد می گردد در مبحث نوزدهم ، به ساختمانهایی که وسایل گازسوز در داخل اتاق ها قرار دارند و هوای احتراق باید از هوای داخل تامین گردد، توجه ویژه ای شود. بهتر آنست که برای ساختمان های مختلف بر اساس سیستم های گرمایش و سرمایش مورد استفاده نوع پنجره ها و درها پیشنهاد گردد تا با در نظر گرفتن هوای تازه و احتراق به کاهش مصرف انرژی پرداخته شود.
با توجه به مراتب فوق، نظر به اینکه دستگاههای گازسوز نصب شده در داخل ساختمان، هوای مورد نیاز جهت احتراق را از هوای فضای محل نصب دستگاه تامین می نمایند، لذا تامین هوای تازه برای احتراق و تهویه از اهمیت به سزایی برخوردار می باشد و محل نصب دستگاههای گازسوز در داخل ساختمان باید طوری انتخاب شود که در شرایط کار معمولی دستگاه گازسوز، احتراق کامل صورت گرفته و جریان هوای مناسب در فضا برقرار گردد.
اصولا اگر درزها و منافذ موجود در ساختمان محل نصب وسایل گازسوز به حدی نباشد که بتواند هوای مورد نیاز احتراق دستگاه گازسوز و همچنین تهویه طبیعی هوای فضای نصب را تامین نماید، باید به روشهای مختلف، از جمله نصب کانال و یا دریچه، هوای تازه به این دستگاهها رسانده شود. جهت سهولت در تعیین محل نصب وسایل گازسوز، اطلاعات جامعی در مبحث هفدهم مقررات ملی ساختمان، بر اساس نوع وسیله گازسوز و میزان هوای لازم جهت تهویه آورده شده است.
100 اصطلاح حقوقی و قراردادی که هر مهندسی باید بداند
مناقصه Bid/tender
اسناد مناقصه Bidding documents
تضمین bond
پروانه ساخت Building permit
اخلاق مهندسی Engineering ethics
کپی برابر اصل-رونوشت مصدق Certified copy
دستور تغییر Change order
دعوی-ادعا Claim
شرایط پیمان Conditions of contract
شرایط عمومی پیمان General conditions of contract
شرایط خصوصی پیمان Special conditions of contract
پیش پرداخت Advanced payment
صورتحساب bill
صورت وضعیت statements
کسر حسن انجام کار Percentage of retention
تضمین Guarantee
ضمانت انجام تعهدات Performance guarantee
ضمانتنامه شرکت در مناقصه Bidding bond
فسخ قرارداد Contract dissolution
خاتمه پیمان Termination/end of contract
تعلیق Suspension
هیات حل اختلاف Dispute board
توافق حل دوستانه Amicable settlement
داوری (حکمیت) Arbitration
شرایط قوه قهریه-فورس ماژور Force majeure
توقف کار Cessation of work
صدور تاییدیه صورت وضعیت قطعی Issue of final payment certificate
مسئولیت نقایص Defects liability
بازرسی Inspection
آزمایش Testing
رد Rejection
کارهای اصلاحی Remedial works
شروع مجدد کار Resumption of work
تمدید مدت Extension of time
شروع کار Commencement of works
مسئولیت مشترکا و منفردا (مسئولیت تضامنی) Jointly and severally liability
تاییدیه Approval
اولویت اسناد Priority of documents
اسناد و مدارک پیمان Contracts documents and credentials
کلاه برداری، تقلب Fraud
تفاهم نامه Agreement
موافقتنامه Contract agreement
پیمانکار جز Subcontractor
پیمانکار عمومی(کل) General contractor
صورت وضعیت Statement
هزینه های غیرمستقیم(بالاسری) Indirect/overhead costs
هزینه مستقیم Direct costs
براورد Estimation
مهندس(ناظر) مقیم Field engineer
آیین نامه اجرایی Executing regulation
آیین نامه Code of practice
استاندارد Standard
پیوست Addenda/appendix
تسویه Liquidation
دعوت به مناقصه Invitation to bid
صورتجلسه Minutes of meeting
تعدیل Adjustment
اشتغال Occupation/employment
بازکردن اسناد مناقصه Opening bid documents
شرح مقادیر Bill of quantities
تجهیز کارگاه Mobilization
اگهی مناقصه Tender notice
نرخ مزد Wage cost
روش کار Work method
استاندارد کار Work standard
گزینه های فنی (واریانت) Technical alternatives
کسور وجه الضمان Deposit deduction
نرخ بهره استقراض بین بانکی (London Interbank OverDraft Rate(LIBOR
بیع متقابل Buy back
اعتبار اسنادی (Letter of Credit(LC
ساخت، بهره بردای، انتقال (Build Operate Transfer(BOT
مهندسی، تدارکات، ساخت (Engineering procurement Construction(EPC
طرح و ساخت توام (Design Build(DB
کلید گردان، کلید در دست Turn Key
پیمان مدیریت (Manageing Contract(MC
چهارعاملی(مدیریت طرح) Construction Management
روش سه عاملی (Design Bid Build(DBB
ذینفعان پروژه Project stakeholders
عوامل پروژه Project parties
کارفرما Client/owner
مشاور Consultant/engineering company
پیمانکار Contractor
مدیر طرح/مدیر ساخت Construction manager
راه اندازی Commissioning
تحویل delivery
قیمت مقطوع Lump sum
بهای واحد Unit price
فیدیک ( Federation International Des Ingenieurs Conseils(FIDIC
پیش ارزیابی Prequalification
حامی پروژه Project sponsor
جبران Compensation
بیمه شخص ثالث Third party insurance
قواعد داوری (حکمیت) Rules of arbitration
راهنمای مناقصه گران Instruction to bidders
مالیات ارزش افزوده (Value Added Tax(VAT
نرخ استهلاک پیش پرداخت Amortization rate for return of the advance payment
نامه پذیرش Letter of acceptance
تعیین تکلیف determination