اساس کار رگولاتور:

هرگاه جریان گاز وارد سطح مقطع کوچکتری شود سرعت آن زیاد شده و در نتیجه انرژی آن زیاد می‌شود. طبق قانون برنولی که در سیالات بصورت زیر بیان می‌شود:

                                       ←   قانون برنولی درسیالات

که در آن:

      W: وزن مخصوص گاز

      : فشار گاز در سطح مقطع اول                            : فشار گاز در سطح مقطع دوم

      : سرعت گاز در سطح مقطع اول                         : سرعت گاز در سطح مقطع دوم

می‌باشند. چون سرعت، افزایش یافته است در نتیجه فشار آن کاهش می‌یابد. این اساس کار رگولاتورها می‌باشد و ساختمان آنها بر این اساس ساخته می‌شود.

به عبارت دیگر اگر در لوله‌ای به سطح مقطع  جریان گازی به اندازه Q عبور کند و در مسیر عبور جریان گاز مانعی به سطح مقطع  قرار گیرد، تا زمانی‌که مصرف گاز به اندازه  Qباشد فشار گاز از  به  کاهش می‌یابد و اگر مصرف کاهش یابد به ناچار  افزایش می‌یابد و اگر بتوانیم سطح مقطع  را طوری کاهش دهیم فشار  ثابت بماند در واقع یک رگولاتور ساخته‌ایم.

رگولاتور:

رگولاتور دستگاهی است که با تغییر میزان جریان گاز (فلوی عبوری) میزان فشار آن را در حد تعیین شده کنترل می‌نماید.

هر رگولاتور از سه قسمت اصلی تشکیل یافته است :

1-قسمت LOADING  (فنر– فشار گاز)

2-قسمت مقایسه‌گر و اندازه‌گیر MEASURING  (دیافراگم)

3-قسمت عمل کننده

     بر آیند نیروی حاصل از فشار فنر و فشار گاز که بر دو طرف دیافراگم وارد می‌شود باعث حرکت عمل‌کننده به سمت بالا یا پایین شده و نهایتا مجرای عبور گاز باز یا بسته میشود.

ابتدا فشار وارده از طرف نیروی فنر باعث باز شدن مجرای عبور گاز شده و هر گاه فشار گاز در طرف خروجی از فشار فنر بیشتر شود مجرای عبور گاز بسته می‌شود تا نهایتا در اثر مصرف،‌ فشار خروجی کاهش یابد که در این صورت مجددا مجرا باز شده و مجددا فشار افزایش می‌یابد. این عمل متناوبا تکرار می‌شود.

اگر فلو مصرفی تا حد معینی ثابت باشد این عمل باعث می‌شود که نهایتا فاصله در پوش از روزنه در حد معینی که بتواند فشارP2  را تامین نماید ثابت بماند. اگر تغییری در میزان مصرف رخ دهد مجددا باعث تکرار این عملیات و تغییر وضعیت درپوش و روزنه می‌شود و این اساس کار رگولاتورهای فنری می‌باشد.

از عمده مشکلاتی که هنگام کار با رگولاتورهای فنری با آن مواجه می‌شویم این است که اگر رگولاتوری را به ازای مصرف معینی در فشار خاصی تنظیم نماییم در صورتی‌که میزان مصرف افزایش یابد و به حداکثر ظرفیت رگولاتور نزدیک شود فشار خروجی آن کاهش می‌یابد. این میزان کاهش را DROOP رگولاتور گویند. که این افت فشار در اثر اجزای تشکیل دهنده هر رگولاتور فنری (فنر- دیافراگم- شیرمانع) به وجود می‌آید.

          ذیلا چگونگی اثرات هر کدام تشریح می‌گردد:

الف: اثر فنر

رگولاتوری را در نظر بگیرید که سطح دیافراگم آن A و نیروی فنر آنF  باشد داریم            

به ازای حداقل مصرف خواهیم داشت:  و X=X1-X2∆

حال اگر به میزان مصرف رگولاتور افزوده شود فاصله درپوش از روزنه بیشتر می‌شود و در حداکثر مصرف میزان این فاصله به حداکثر می‌رسد. در صورت تداوم این امر از میزان فشردگی فنر کاسته شده ودر نتیجه مقدار X=X1-X2∆ کمتر می‌شود و این کاهش سبب کاهش مقدار P2 می‌شود.

 ب: اثر دیافراگم

تغییر سطح موثر دیافراگم در حین عمل رگولاتور عامل ایجاد DROOP  در رگولاتور می‌باشد

همانطوریکه از شکلهای زیر مشاهده می‌گردد با حداقل میزان فلوی عبوری سطح کمتری از دیافراگم تحت تاثیر برایند نیروها قرار گرفته در حالیکه با عبور حداکثر میزان فلو سطحی که تحت تاثیر برایند نیروهها قرار می‌گیرد بیشتر خواهد بود. داریم:     و     

اگرA2>A1← P′2

همانگونه که می‌بینیم فشار خروجی در حالتی که رگولاتور با حداکثر فلو کار می‌کند کاهش می‌یابد. میزان DROOP  ناشی از دیافراگم کمتر ازDROOP  ناشی از فنر می‌باشد.

ج: اثر عملگر رگولاتور

میزان حداکثر حرکت عملگر، نسبت به روزنه مقداری ثابت می‌باشد. لذا هر چقدر این میزان کاهش یابد تاثیر فنر در DROOP کاهش می‌یابد. به عبارت دیگر DROOP ناشی از فنر تا حدی وابسته به میزان حرکت عملگر نسبت به روزنه می‌باشد.

جهت کاهش میزانDROOP  در رگولاتور راه‌های ذیل به نظر می‌رسد:

1-انتخاب فنر با ضریب ثابت (K) کوچک

2-بزرگ انتخاب نمودن سطح دیافراگم

3-محدود نمودن حرکت شیر

که عملا هیچکدام کارساز نمی‌باشد. زیرا مثلا اگر سطح دیافراگم را بزرگ انتخاب کنیم فنر آن نیز باید قویتر (Kبزرکتر) انتخاب شود که با مورد یک منافات دارد و یا اگر بخواهیم میزان حرکت شیر را محدود بکنیم ظرفیت رگولاتور کاهش می‌یابد. لذا چاره دیگری اندیشیده و آن استفاده از رگولاتورهای پایلوت‌دار می‌باشد.

پکیج فن دار چگونه باید نصب شود ؟ تفاوت پکیچ های نوع B2 , B1 و C

پکیج فن دار چگونه باید نصب شود ؟

  تفاوت پکیچ های نوع B2 , B1 و C :  

✅ پکیج یکی از وسایل گاز سوز است که امکان تامین آب گرم مصرفی و گرمایش مستقل آپارتمان را دارد . یکی از انواع پکیج گازسوز که امکان تامین هوای لازم برای احتراق را با مکش هوا و تخلیه محصولات احتراق را با دهش آنها به خارج فضای نصب انجام می دهد از نوع گروه  C لوازم گازسوز اصطلاحا به نام پکیج فن دار معروف گردیده است. در این وسایل از یک نوع دودکش دوجداره استفاده می شود که از یکی هوای احتراق مکش و از جداره دیگر محصول احتراق به بیرون دهش می گردد. اگر دهانه این دودکش دوجداره روی نمای ساختمان قرارگیرد هوای احتراق از کناره نما دریافت و محصول احتراق تا حدود سه متری نما به بیرون پرتاب می گردد. لذا ضمن عدم اختلاط هوای تازه و محصول احتراق عملا محصول احتراق  حریم مقرر برای بازشوها و ورودی های هوای ساختمان که در مبحث 17 مقررات ملی ساختمان ( دهانه دودکش با دریچه های تامین هوا سه متر حداقل فاصله داشته باشد) اعلام شده را رعایت می نماید. با توجه به اینکه  محفظه احتراق این وسایل کاملا بسته است و می تواند هیچ گونه تبادل هوایی با فضای نصب نداشته باشد از این وسایل برای ساختمان درز بند معمولی بافضای محدود و یا ساختمان درز هوابند براحتی بدون در نظر گرفتن دریچه های تامین هوا برای آنها استفاده نمود.

✅ یکی از مهمترین اشتباهات رایج مهندسان و نصابان این است که وسایل مذکور این قابلیت را دارند که ورودی هوای تازه را در سیستم دودکش دوجداره بسته و ضمن باز کردن ورودی هوای احتراق آنها فقط محصول احتراق را از طریق دودکش تک جداره به خارج فضا منتقل نمایند. در این حالت پکیج مذکور از گروه C  به حالت گروه B1 تغییر ماهیت خواهد داد . این وسایل هوای احتراق را از داخل فضا دریافت می کنند و محصول  احتراق را با دهش به بیرون فضا منتقل می کنند. به عبارتی محفظه احتراق آنها باز است. برای این حالت باید دقت داشت که اگر هدف طراحی برای نصب دستگاه در ساختمانهای درزبندمعمولی با فضای محدود و یا درزهوابند است در این سیستم بایستی تامین هوای احتراق با ایجاد بازشو برای دریافت هوای تازه انجام شود. ضمنا در این حالت ساختمان که فاقد دودکش است فقط محصول احتراق به بیرون نمای ساختمان تخلیه خواهد شد. عموما در اجرا دیده شده که به جای تخلیه محصول احتراق به محفظه روی نما آن را به درون دودکش داخل ساختمان متصل می کنند . در این حالت باید دودکش فوق سایر 150 میلیمتر را داشته باشد. اصولا این استدلال که سیستم فن دارد  و میتوان آن را درون دودکش سایز پایین برای تخلیه محصول احتراق وارد نمود کاملا اشتباه است . زیرا این نوع دستگاه عملا فقط چند متر قدرت پرتاب دود را به فضای باز دارد و این پرتاب در درون دودکش قایم ساختمان کارایی ندارد. بنابراین با توجه به موارد فوق اگر هدف تامین هوا از خارج توسط دستگاهی با محفظه احتراق باز و با دودکش استاندارد باشد استفاده از پکیج معمولی که در گروه B2 قرار می گیرد صحیح خواهد بود. زیرا در این وضعیت پکیج فن دار ضمن قیمت بالاتر دارای صدا در محوطه نصب به واصله کارکرد فن آن است.

✅ شرایط نصب پکیج فن دار که از لا به لای  ابلاغ های متعدد دفتر مقررات ملی ساختمان جمع آوری گشته ، در ذیل آمده است :

1-     محل استقراردهانه  دریافت هوا و تخلیه محصول احتراق روی نما به سمت دیوار باد غالب نباشد.

2-     تجهیزات لازم برای نصب از جمله دودکش دوجداره مربوط به تولید کننده اصلی باشد.

3-     وسایل گازسوز مذکور دارای گواهینامه فنی از مرکز تحقیقات راه و شهرسازی باشند.

4-     پس از نصب براساس طراحی انجام شده دستگاه رویت شود.

5-     شماره سریال دستگاه و نوع و مدل آن در برگ تاییدیه درج گردد.

✳️ برای اطمینان از عدم جابجایی دستگاه بعد ازنصب می توانید روی برگ گارانتی اعلام نمایید که نصاب با دودکش دوجداره نصب نماید و سپس مهر و امضا گردد.  

موارد فوق در ابتدای شروع عملیات اجرایی به صورت مکتوب به مجری و کارفرما ابلاغ و صورتجلسه گردد.

بیمه ساختمان جهت ناظرین گاز

با توجه به خطراتی که همواره متوجه ناظرین محترم گاز در خصوص نحوه عملکرد دستگاههای غیر استاندارد و بهره برداران آتی ساختمانها می باشد که قطعا نظام مهندسی ساختمان را نیز تحت تاثیر قرار میدهد پیشنهاد مینمایم طرح بیمه ساختمان در حال بهره برداری نیز جهت ساختمانها اجباری شده و مهندسین پس از رویت آن اقدام به تایید فرمهای مرتبط با تایید لوله کشی گاز رانمایند و  وجود رونوشت بیمه نامه بعنوان یکی از مدارک مورد نیاز جهت نصب انشعاب گازاجباری باشد. آیا میتوان پلیس را مجبور کنیم که خودش رابیمه نماید و خسارات وارده به سرنشینان و خودرو را از پلیس دریافت نماییم. مهندسین نقش پلیس را در ساختمان بعهده دارند.همانگونه که خودرو به بیمه نیاز دارد آیا نباید منازل و آپارتمانها با قیمتی بیش از خودروهای معمول بیمه باشند.

ویرایش جدید شیوه نامه گاز

ویرایش جدید شیوه نامه گاز  با فشار یک چهارم و 2 و 60 پوند بر اینچ مربع مربوط به آذر ماه 94  را از طریق لینک زیر میتوانید دانلود نمایید: 

دانلود شیوه نامه اجرایی لوله کشی گاز